- ANASAYFA SİYASET EKONOMİ TURİZM BİLİŞİM SAĞLIK GIDA OTOMOTİV
- EMLAK GÜNCEL KİTAP MÜZİK MODA MAGAZİN SİNEMA KÜLTÜR & SANAT
LOJİSTİK BAROMETRESİ
Beykoz Lojistik Meslek Yüksekokulu, Lojistik Uygulamaları ve Araştırma Merkezi (BLUARM) ve
Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği’nin, 2013
yılından bu yana ortak gerçekleştirdikleri, “Lojistik Sektöründe Eğilimler
Araştırması”nın “2014 Yılı 4. Çeyrek
Sonuçları” düzenlenen basın toplantısı ile açıklandı.
Basın toplantısına Beykoz Lojistik Meslek Yüksekokulu BLUARM Müdürü
Prof. Dr. Okan Tuna, UTİKAD Yönetim Kurulu Başkanı Turgut Erkeskin, Danışman
Bülent Tanla, UTİKAD Yönetim Kurulu Üyeleri Mehmet Özal, Ekin Tırman ve UTİKAD
Genel Müdürü Cavit Uğur katıldı.
UTİKAD üyesi 400 lojistik şirketinin yöneticisi ile yapılan
araştırmada sektörün 2014 yılı Ekim, Kasım Aralık aylarındaki gerçekleşmeleri
ile 2015 yılı Ocak, Şubat, Mart aylarındaki beklentileri soruldu ve çarpıcı
sonuçlara ulaşıldı.
BLUARM Müdürü Prof. Dr.
Okan Tuna, araştırma sonuçlarına göre Türkiye’de lojistik sektöründe rekabetin
fiyat üzerinden yapıldığını belirtti. Tuna, “Lojistik yöneticilerinden Türkiye’de
lojistik sektöründe rekabet seviyesini tanımlamalarını istediğimizde, yüksek
seviyede fiyat, orta seviyede servis hızı ve hizmet kalitesi rekabeti yanıtını
alıyoruz. Fiyat odaklı rekabet araştırmada temel bir sorun olarak da
yöneticiler tarafından ifade edildi. Fiyat rekabeti sektörü sıkıntıya sokuyor,
özellikle küçük ve orta boylu işletmeleri zorluyor ve şirketlerin
faaliyetlerine son veriyor” dedi. “Lojistik yöneticilerine kamu ve kamuoyunun
sektör algısını sorduğumuzda ise eksik bilindiği sonucuna ulaşıyoruz” diyen
Prof. Dr. Tuna, “Sektör son 10 yıl içindeki değişimini ne devlet-hükümet
düzeyine ne de sokaktaki vatandaşa anlatamadığını düşünüyor. Biz artık sadece
taşımacı, kamyoncu değil, lojistik hizmet sağlayıcısıyız deseler de algıyı
düzeltemediklerine inanıyorlar” dedi.
Sektörün bu anlamda
kamudan en önemli beklentisinin halen mevzuat düzenlemesi olduğunu ifade eden
Sektörün 2015 yılının ilk üç aydaki beklentilerine de değinen Prof. Dr. Tuna,
“Yabancı sermaye yatırım beklentisi %54 düzeyindeyken, sektörün büyüyeceğine
dair yönetici beklentisi her çeyrekte biraz daha düşüyor, bu yılın ilk üç ayı
için bu oran
“UTİKAD,
Türkiye’de Bir İlki Gerçekleştirerek Lojistik Sektörünün Nabzını Ölçen
Araştırmalara İmza Atıyor”
UTİKAD Yönetim Kurulu Başkanı Turgut Erkeskin de toplantıda, son
yıllarda taşımacılık ve lojistik sektöründe yaşanılan değişimlere değinerek,
Türkiye taşımacılık sektörünün misyon, vizyon, strateji ve hedeflerinin yeniden
tanımlanmasının bir zorunluluk haline geldiğini belirtti.
Bu süreçte bütünsel bir
yaklaşım ile yepyeni bir lojistik kültürü oluşturulmasına ihtiyaç olunduğunu
ifade eden
“Türk Lojistik
sektörünün strateji ve hedeflerini gerçekleştirmesi sürecinde, bu lojistik
kültürünün 3 ana unsuru olan kalite kültürü, güvenlik kültürü ve yenileşim
(inovasyon) kültürünü oluşturmada ana aktörlerden biri hiç kuşkusuz UTİKAD
olacaktır.
Bu noktada Türkiye’de
bir ilki gerçekleştirerek sektörün nabzını ölçen bir araştırmaya imza attık.
Beykoz Lojistik Meslek Yüksekokulu ile gerçekleştirdiğimiz bu araştırmada
sektördeki firmalarımızın beklentilerini ortaya çıkarırken, yüzdelik rakamlarla
sektörün bir nebze de olsa ölçümlenebilmesini gerçekleştiriyoruz. Bu şekilde
sektör firmalarımız bugün lojistikte neler olduğunun tespitine rakamlarla
ulaşabiliyorken, ilerisi için ise sürdürülebilir politikalarını oluşturmaları
konusunda da yardımcı bir kaynak görevi üstlenmiş oluyoruz.
UTİKAD üyelerinin ve bütün sektör firmalarının desteğiyle, araştırmacı,
yenilikçi ve katma değer yaratan yöntemlerle, güvenli, sürdürülebilir lojistik
sistemlerinin geliştirilmesine ve ülkemizde lojistik kültürünün oluşturulmasına
öncülük edecektir.”
Beykoz Lojistik Meslek
Yüksekokulu ile bugüne kadar yakın işbirliği
içerisinde çalıştıklarını belirten Turgut Erkeskin, bundan sonraki süreçlerde
de sektöre katkı sağlayacak yeni araştırma projelerini birlikte hayata
geçireceklerini belirtti.
UTİKAD Hakkında;
1986
yılında kurulan Uluslararası
Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD); lojistik sektörünün
en önemli sivil toplum kuruluşlarından birisi olarak Türkiye’de ve uluslararası
alanda kara, hava, deniz, demiryolu, kombine taşımacılığı ile lojistik
hizmetler üreten firmaları aynı çatı altında toplamaktadır. UTİKAD, üyelerine
verdiği hizmetlerin yanı sıra, lojistik sektörünün dünya çapındaki en büyük
sivil toplum kuruluşu olan Uluslararası Taşıma İşleri Organizatörleri
Dernekleri Federasyonu’nun (FIATA) Türkiye temsilciliğini üstlenmiş ve ülkemizi
FIATA Yönetim Kurulu’nda temsil etmektedir. Ayrıca Avrupa Taşıma İşleri
Organizatörleri, Taşımacılık, Lojistik ve Gümrükleme Hizmetleri Derneği
(CLECAT) gözlemci üyesi ve Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Lojistik Sağlayıcıları
Dernekleri Federasyonu (ECOLPAF) kurucu üyesidir.
Beykoz Lojistik Meslek Yüksekokulu Hakkında
Türkiye
Lojistik Araştırmaları ve Eğitimi Vakfı tarafından hayata geçirilen Beykoz
Lojistik Meslek Yüksekokulu "lojistik temalı" bir yükseköğretim
kurumudur. Sektörün ihtiyacı olan "her işten anlayan değil, yaptığı işi en
iyi bilen ve doğru yapan nitelikli yetişmiş insan gücü"nü yetiştirmek
amacıyla hayata geçirilmiş programların tamamı lojistik eksenli olup, her biri
lojistik bütününün bir parçasını oluşturmaktadır. Beykoz Lojistik Meslek Yüksekokulu
ekonomiye katkı sağlayacak yüksek nitelikli iş gücü yetiştirmeyi, dünya
standartlarında çalışan, ulusal ve uluslararası düzeyde saygın ve güvenilir bir
yükseköğretim kurumu ve Türkiye’nin lojistik eğitim merkezi olmayı
hedeflemektedir.
yilmazparlar@yahoo.com
YÖNETİCİ ÖZETİ
GENEL
Lojistik Sektöründe Eğilimler Araştırması her üç ayda bir (çeyrek) lojistik sektörü üst düzey yöneticilerine yönelik olarak yapılan ve “gerçekleşmeler”/“beklentiler” kapsamında sonuçları kamuoyu ile paylaşılan bir araştırmadır. Bu anlamda, lojistik sektörünün barometresi olarak hareket etmektedir.
2014 yılı dördüncü çeyrek sonuçları; Ekim-Kasım-Aralık 2014 yılı gerçekleşmelerini ve Ocak-Şubat-Mart 2015 yılı beklentilerini yansıtmaktadır.
Araştırma kapsamında yargısal olarak belirlenen anakütlenin %18,5’lik oranına ulaşılmıştır.
GERÇEKLEŞMELER (Ekim-Aralık 2014)
“Yurt dışı taşımacılık” faaliyeti, lojistik işletmelerin en fazla (%78,4) gerçekleştirdiği fonksiyon olarak gözlenmektedir.
Ulaştırma faaliyetleri içerisinde, Türkiye’nin mevcut yapısıyla örtüşeceği gibi, “karayolu taşımacılığı” lojistik işletmeler tarafından yoğunlukla (%77,0) gerçekleştirilmektedir.
Lojistik işletmelerinin yoğunlukla hizmet verdiği sektörlerin, “Gıda (%68,9)”, “Tekstil (%67,6)” ve “Kimya (%66,2)” olduğu tespit edilmiştir.
Araştırmaya katılan yöneticilerin %67,6’lık bir oranı; lojistik sektöründe fiyat rekabetinin “yüksek” olduğuna yönelik bir değerlendirme yapmışlardır. Diğer taraftan; hizmet kalitesi (%52,7) ve servis hızı (%74,3) rekabetinin ise “orta” düzeyde olduğu düşünülmektedir.
Araştırmaya katılan yöneticilerin, %16,2 gibi çok düşük bir oranı kamunun lojistik sektörünü “doğru bildiğini” düşündüğünü ifade etmektedir. Diğer taraftan, araştırmaya katılan yöneticilerin, %5,4 gibi bir oranı kamuoyunun lojistik sektörünü “doğru bildiğini” ifade ettiği gözlenmektedir.
Araştırmaya katılan yöneticilerin, işletmeler arası bilgi alışverişinin (%87,8) ve işbirliğinin (%70,3) olduğu konusunda değerlendirme yaptığı gözlenmektedir.
Araştırmaya katılan yöneticilerin, %55,4’ü hizmet verdikleri işletmelerin sektöre güven duygusunun “orta” düzeyde olduğunu belirtmektedirler.
Lojistik sektöründe en önemli temel sorunlar; “fiyat odaklı rekabet (%85,1)”, “altyapı sorunları (%44,6)”, “kalifiye insan kaynağı (%39,2)” ve “mevzuat eksiklikleri (%39,2)” olarak katılımcılar tarafından ifade edilmiştir.
Araştırmaya katılan yöneticilerin %37,8’lik bir oranı; geçtiğimiz üç aylık dönemde (Ekim-Kasım-Aralık) geçen yılın aynı dönemine göre firmalarında beyaz yakalı çalışan sayısının “arttığını”, ifade etmişlerdir.
BEKLENTİLER (Ocak-Mart 2015)
Araştırmaya katılan yöneticilerin %54,1’i yabancı sermaye yatırımlarının aynı seviyede kalacağını beyan etmektedir.
Araştırmaya katılan yöneticilerden, “sektörün büyüyeceğini” düşünenlerin oranı %36,1’den %28,4’e düşmüştür.
Lojistik sektörü yöneticilerine, önümüzdeki 3 ay içerisinde lojistik sektöründe yatırım yapmayı planlayıp planlamadıkları sorulmuş ve %55,4’ünden “hayır” yanıtı alınmıştır.
Lojistik sektörünün kamudan beklentileri anlamında; “mevzuat düzenlemeleri” (%75,7), “denetim ve standartlaşmanın sağlanması” (%56,8) ve “altyapı sorunlarının çözümü” (%59,5) öncelikli olarak ortaya çıkmıştır.
Araştırmaya katılan yöneticilerin %44,6’lık bir oranı; önümüzdeki 3 aylık dönemde (Ocak-Şubat-Mart) firmaları bünyesinde yeni çalışan istihdam edeceklerini ifade etmişlerdir.
1. GİRİŞ
BLMYO Lojistik Uygulamaları ve Araştırmaları Merkezi (BLUARM) tarafından hayata geçirilen “Lojistik Sektöründe Eğilimler Araştırması” uzamsal bir çalışma olarak tasarlanmış ve 2013 yılından günümüze kadar her üç ayda bir tekrarlanarak dönemler içerisindeki farklı bakışların analiz edilmesine olanak sağlamıştır.
Lojistik sektörünün araştırma konusundaki önemli eksikliğini kapatması beklenen bu çalışma önemli bir referans kaynak olma yönünde bir mesafe kat etmiştir. Bu rapor, kamunun ilgili kademelerine bilimsel anlamda doğru verilerin aktarılmasını sağlayan ve kamuoyu oluşturma anlamında da sağlıklı bir altyapı oluşturan bir unsur olarak değerlendirilmelidir. “Lojistik Sektöründe Eğilimler Araştırması”, Beykoz Lojistik Meslek Yüksekokulu’nun beş yılı aşan birikim sonucunda ortaya çıkan bir tecrübenin yansıması olarak da ele alınabilir. 2015 yılından itibaren, çalışmanın daha etkin kümülatif verilere ulaşması açısından her 6 ayda bir tekrarlanarak gerçekleştirilmesi konusunda bir karar alınmıştır.
Elinizde tuttuğunuz bu rapor, 2014 yılı dördüncü çeyrek sonuçları, sizlerin değerlendirilmesine sunulmaktadır. Değerlendirme; gerçekleşmeler ve beklentiler olmak üzere iki ana kategori üzerinden gerçekleştirilmiştir. Gerçekleşmeler, 2014 yılının Ekim-Kasım-Aralık aylarını içermektedir. Beklentiler ise, 2015 yılının Ocak-Şubat-Mart ayları kapsamında ele alınmıştır. Bugüne kadar yaptığımız çalışmalar, bize lojistik sektörü için bir genelleme olanağı sağlamaktadır. Bu anlamda, şu ana kadar yaptığımız çalışmalar ışığında şu tespitleri yapabiliriz;
Lojistik sektörü her ne kadar farklı fonksiyonları gerçekleştirme konusunda çaba gösterse de, ulaştırmanın işletmeler için temel ve vazgeçilmez bir fonksiyon olduğu gerçeği devam etmektedir. Önümüzdeki yıllarda, sektörden hizmet alanların beklentilerinin ve önceliklerinin farklılaşması ile bir değişim söz konusu olabilir. Ancak, mevcut durum itibariyle, Türkiye’de lojistik sektörü ağırlıkla ulaştırma hizmeti veren bir konumdadır.
Lojistik sektöründe rekabet sadece “fiyat” ekseninde şekillenmekte ve bu durum sektörü önemli derecede sıkıntıya sokmaktadır. Fiyat üzerine şekillenen rekabet, özellikle küçük ve orta boylu işletmeleri zorlamakta ve doğal olarak da yenilik yapmalarını engellemektedir. Bu sürecin devam etmesi, lojistik sektöründe özellikle küçük ve orta boylu işletmelerin daha da sıkıntıya girmesine neden olacak ve birleşmeler/ele geçirmeler özellikle önümüzdeki yıllarda önemli bir artış gösterecektir.
Lojistik sektörünün, son 10 yıl içerisinde önemli bir değişim göstermesi hepimizin bildiği bir gerçektir. Ancak, sektörün bu değişimi ve yapılan işin önemini hem kamuya hem de kamuoyuna anlatamadığı da görülmektedir. Bu durum, sektörün öncelikle ele alması gereken konulardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır.
2014 yılı verileri, lojistik sektörünün büyüme ve yabancı sermaye beklentileri konusunda olumsuz bir tutum içinde olduğunu ortaya koymaktadır. Bu algının, mevcut diğer verilerle de birlikte değerlendirmesi yapıldığında, 2015 yılında lojistik sektörünün daralacağı tahmini yapılabilir. Ancak, sektörün yatırım yapma isteği konusundaki tutumu göz önüne alındığında, önümüzdeki yıllarda, sektörün önemli bir büyüme eğilimine de gireceği rahatlıkla söylenebilir.
2. ARAŞTIRMANIN KÜNYESİ
2.1. Araştırmanın Genel Tanımı
Bu rapora esas olan araştırma, BLMYO Lojistik Uygulamaları ve Araştırmaları Merkezi tarafından 26 Aralık 2014 - 20 Ocak 2015 tarihlerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında, UTİKAD (Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği) kayıtlı üyeleri öncelikli olmak kaydıyla yargısal olarak tanımlanmış 400 işletmeden oluşan bir veritabanının %18,5’lik örneklem büyüklüğüne posta ve internet tabanlı olarak ulaşılmıştır.
BLMYO Lojistik Uygulamaları ve Araştırmaları Merkezi (BLUARM)’nin “lojistik sektöründe eğilimler” temasına yönelik olarak belirlenmiş “gerçekleşmeler” ve “beklentiler” üst düzey yöneticilerin değerlendirmeleri sonucu ortaya konulmuştur. Görüşme yapılan tüm işletme/kurumların üst düzey yöneticilerinin anketi yanıtladığı konusunda bir kontrol sorusu sorularak teyit alınmıştır.
2.2. Araştırmanın Kapsamı ve Veri Toplama Formu
Araştırma, lojistik sektöründe gerçekleşmeleri ve beklentileri içermektedir. Bu kapsamda, 15 farklı soru hazırlanmış ve lojistik sektörünün üst düzey yöneticilerinin değerlendirilmesine sunulmuştur. 15 sorunun tamamı kapalı uçlu olarak hazırlanmıştır.
2.3. Veri Toplama Yöntemi ve Örneklemin Tanımlanması
BLMYO Lojistik Uygulamaları ve Araştırmaları Merkezi tarafından UTİKAD (Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği) kayıtlı üyeleri öncelikli olmak kaydıyla yargısal olarak oluşturulmuş 400 işletmeden oluşan bir veritabanına her üç aylık dönemin (çeyrek) ortasında anket uygulanmakta ve değerlendirme son ay içerisinde yapılarak kamuoyuna sunulmaktadır. 2015 yılına ilişkin sonuç yayımlama dönemleri aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
Sonuç Yayımlama Dönemlerinin Tanımlanması (2015-2016)
Yayım
Tarihi Referans Dönem:
Gerçekleşmeler Referans Dönem:
Beklentiler
30 Haziran 2015 (Ocak-Haziran 2015) (Temmuz-Aralık 2015)
29 Ocak 2016 (Temmuz-Aralık 2015) (Ocak-Haziran 2016)
Rapora esas olan araştırma, 400 işletmenin tümüne posta ve internet yoluyla iletilmiş ve %18,5 oranında bir temsil oranı örneklem olarak elde edilmiştir. Bu ve bir önceki araştırmanın katılım oranları aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
Araştırma Dönemi n Anakütleyi Temsil Oranı
(%)
4. Çeyrek (Ekim-Aralık, 2013) 40 %10,0
1. Çeyrek (Ocak-Mart, 2014) 64 %16,0
2. Çeyrek (Nisan-Haziran, 2014) 66 %16,5
3. Çeyrek (Temmuz- Ağustos, 2014) 61 %15,0
4. Çeyrek (Aralık 2014-Ocak 2015) 74 %18,5
Araştırmaya cevap veren işletmelerin listesi ise Ek 1’de yer almaktadır.
3. ARAŞTIRMANIN TEMEL BULGULARI
3.1. 2014 YILI DÖRDÜNCÜ ÇEYREK GERÇEKLEŞMELERİ (EKİM-ARALIK, 2014)
Lojistik sektörünün 2014 yılı Ekim-Kasım-Aralık aylarına ilişkin gerçekleşmeleri aşağıda açıklanmaktadır.
3.1.1. Lojistik Sektörünün Temel Faaliyet Alanları
Lojistik işletmelerinin sundukları lojistik hizmetlerin çeşitliliği 2014 yılının dördüncü çeyreğinde de devam etmiştir (Bkz Şekil 1). “Yurt dışı taşımacılık” faaliyeti, işletmelerin en fazla (%78,4) gerçekleştirdiği fonksiyon olarak gözlenmektedir. “Yurt içi taşımacılık (%68,9)”, “depoculuk/antrepoculuk (%48,6)” ve “dağıtım/sevkiyat faaliyetleri (%44,6)” gibi faaliyetlerin bu çeyrekte de yoğunlukları yüksek olarak gözlenmiştir.
Tablo 1: Lojistik Sektörünün Temel Faaliyet Alanları: Karşılaştırmalı Tablo (%)*
Faaliyet Alanları 2013:
4. Çeyrek 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Yurt Dışı Taşımacılık 80,0 69,8 75,7 77,0 78,4
Elleçleme 67,5 54,0 60,6 44,3 43,2
Yurt İçi Taşımacılık 62,5 54,0 57,5 63,9 68,9
Depoculuk 50,0 50,8 54,5 55,7 48,6
Dağıtım Faaliyetleri 45,0 33,3 36,3 44,3 44,6
Limancılık Hizmetleri 37,5 30,2 45,4 29,5 24,3
Gümrükleme 25,0 22,0 24,2 29,5 31,1
*Birden fazla şık işaretlendiği için toplam %100’ü aşmaktadır.
2014 yılının üçüncü çeyreği itibariyle Türkiye’de faaliyet gösteren lojistik işletmelerinin, lojistik faaliyetler anlamında önemli bir çeşitlendirme sağladığı ve bunun da sürdürülebilir olduğu gözlenmektedir. Nitekim 2014 yılının dördüncü çeyrek sonuçları da bunu kanıtlar niteliktedir.
3.1.2. Lojistik Sektöründe Kullanılan Ulaştırma Modları
2014 yılının dördüncü çeyrek sonuçlarına göre, ulaştırma faaliyetleri içerisinde, Türkiye’nin mevcut yapısıyla örtüşeceği gibi, “karayolu taşımacılığı” lojistik işletmeler tarafından yoğunlukla (%77,0) gerçekleştirilmektedir (Bkz Şekil 3). Diğer taraftan, “denizyolu taşımacılığı” 2014 yılı üçüncü çeyrek sonuçlarına göre %2,7 oranında artış göstermiştir. “Demiryolu taşımacılığı” ise üçüncü çeyreğe göre %5,4 oranında artmıştır. (Bkz. Tablo 3).
Tablo 2: Lojistik Sektöründe Kullanılan Ulaştırma Modları: Karşılaştırmalı Tablo (%)*
Ulaştırma Modları 2013:
4. Çeyrek 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Karayolu 70,0 63,5 54,5 77,0 77,0
Intermodal/Multimodal 62,5 58,7 51,5 45,9 48,6
Havayolu 60,0 54,0 45,4 57,4 56,8
Demiryolu 40,0 44,4 24,2 31,1 36,5
Denizyolu 37,5 34,9 13,6 68,9 71,6
*Birden fazla şık işaretlendiği için toplam %100’ü aşmaktadır.
3.1.3. Lojistik Sektöründe Hizmet Verilen Sektörler
Lojistik işletmelerinin hizmet verdiği sektörlerin, 2014 yılının dördüncü çeyreğinde, en fazla hizmet verilen sektörler; “Gıda (%68,9)”, “Tekstil (%67,6)”, “Kimya (%66,2)” ve “Otomotiv yan sanayi (%60,8)” olarak gözlenmektedir (Şekil 5).
Diğer taraftan, 2014 yılının üçüncü çeyreği ile karşılaştırıldığında, enerji sektörüne yönelik verilen hizmetin %6,6 oranında arttığını ama otomotiv yan sanayi sektöründeki hizmet oranının %6,4 azaldığı gözlenmektedir (Bkz. Tablo 3).
Tablo 3: Lojistik Sektöründe Hizmet Verilen Sektörler: Karşılaştırmalı Tablo
Hizmet Verilen Sektörler 2013:
4. Çeyrek 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014 Yılı
4. Çeyrek
Tekstil 77,5 68,3 68,1 70,5 67,6
Gıda 60 69,8 60,6 73,8 68,9
Otomotiv Yan Sanayi 60 65,1 59 67,2 60,8
Kimya 57,5 76,2 56 65,6 66,2
Otomotiv 50 58,7 40,9 44,3 44,6
Enerji 45 47,6 39,3 39,3 45,9
*Birden fazla şık işaretlendiği için toplam %100’ü aşmaktadır.
3.1.4. Lojistik Sektöründe Rekabet Düzeyleri
Araştırmaya katılan yöneticilerin %67,6’lık bir oranı; lojistik sektöründe fiyat rekabetinin “yüksek” olduğuna yönelik bir değerlendirme yapmışlardır. Diğer taraftan; hizmet kalitesi (%52,7) ve servis hızı (%74,3) rekabetinin ise “orta” düzeyde olduğu da düşünülmektedir. (Bkz. Şekil 7).
2014 yılının üçüncü çeyrek sonuçları ile karşılaştırıldığında, fiyat, kalite ve servis hızı rekabetinin “yüksek” olarak tanımlanan düzeyinin düştüğünü, “servis hızı” rekabet değişkeninin de orta değerlemesinin %13,6 oranında önemli bir yükselme gösterdiği gözlenmektedir (Bkz. Tablo 4).
Tablo 4: Lojistik Sektöründe Rekabet Düzeyleri: Karşılaştırmalı Tablo
Değerlendirme Fiyat Rekabeti (%)
2013:
4. Çeyrek 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Yüksek 82,5 73,0 68,1 68,9 67,6
Orta 10,0 12,7 19,6 16,4 14,9
Düşük 7,5 14,3 12,1 14,8 17,6
Değerlendirme Kalite Rekabeti (%)
2013:
4. Çeyrek 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Yüksek 25,0 11,1 13,6 18,0 16,2
Orta 47,5 49,2 63,6 65,6 52,7
Düşük 27,5 31,7 22,7 16,4 31,1
Değerlendirme Servis Hızı Rekabeti (%)
2013:
4. Çeyrek 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Yüksek 37,5 27,0 19,6 26,2 16,2
Orta 57,5 57,1 71,2 60,7 74,3
Düşük 5,0 15,9 9,0 13,1 9,5
* “yüksek” yanıtları değerlendirmeye alınmıştır.
3.1.5. Kamu ve Kamuoyunun Lojistik Sektörüne Bakışı
Araştırmaya katılan yöneticilerin, %16,2 gibi çok düşük bir oranı kamunun lojistik sektörünü “doğru bildiğini” düşündüğünü ifade etmektedir. %68,9 gibi yüksek bir oranda “eksik bildiğini” ortaya koymuştur. Diğer taraftan, araştırmaya katılan yöneticilerin, %5,4 gibi bir oranı kamuoyunun lojistik sektörünü “doğru bildiğini” ancak %67,6’sının da “eksik bildiğini” ifade ettiği gözlenmektedir (Bkz. Şekil 9).
2014 yılı üçüncü çeyrek değerlendirmeleri ile karşılaştırıldığında önemli değişimler olmadığı gözlenmektedir. Hem kamu hem de kamuoyu lojistik sektörünü önemli oranda eksik bilmektedir (Bkz. Tablo 5).
Tablo 5: Kamu ve Kamuoyunun Lojistik Sektörüne Bakışı: Karşılaştırmalı Tablo
Değerlendirme Lojistik Sektörünü
Kamu Nasıl Algılıyor? (%)
2013:
4. Çeyrek 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Doğru Biliniyor 12,5 12,7 17,4 14,8 16,2
Eksik Biliniyor 70,0 79,4 74,6 72,1 68,9
Yanlış Biliniyor 17,5 6,3 4,7 6,6 8,1
Hiç Bilinmiyor 0 1,6 3,1 6,6 6,8
Değerlendirme Lojistik Sektörünü
Kamuoyu Nasıl Algılıyor? (%)
2013:
4. Çeyrek 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Doğru Biliniyor 20,5 9,6 7,6 8,2 5,4
Eksik Biliniyor 59,0 60,3 70,7 68,9 67,6
Yanlış Biliniyor 17,9 23,8 16,9 19,7 18,9
Hiç Bilinmiyor 2,6 6,3 4,6 3,3 8,1
* “doğru biliniyor” yanıtları değerlendirmeye alınmıştır.
3.1.6. Lojistik Sektöründeki İşbirliği Düzeyi
Araştırmaya katılan yöneticilerin işletmeler arası bilgi alışverişinin (%87,8) ve işbirliğinin (%70,3) olduğu konusunda önemli derecede yüksek oranlar verdiği gözlenmektedir (Bkz. Şekil 11).
2014 yılı üçüncü çeyrek sonuçları ile karşılaştırıldığında; “bilgi alışverişi” düzeyinde bir artış olduğunu, “işbirliği” düzeyinde ise %5,1 oranında düşüş yaşandığı gözlenmektedir (Bkz. Tablo 6).
Tablo 6: Lojistik Sektöründeki İşbirliği Düzeyi: Karşılaştırmalı Tablo*
Değerlendirme İşletmeler Arası Bilgi Alışverişi (%)
2013:
4. Çeyrek 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Var 82,5 82,5 87,6 86,9 87,8
Yok 17,5 17,5 12,3 13,1 12,2
Değerlendirme İşletmeler Arası İşbirliği (%)
2013:
4. Çeyrek 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Var 87,5 69,8 77,2 75,4 70,3
Yok 12,5 30,2 22,7 24,6 29,7
*”evet” yanıtları değerlendirmeye alınmıştır.
3.1.7. Lojistik Sektörüne Güven Düzeyi
Diğer taraftan, araştırmaya katılan yöneticilerin %55,4’ünün hizmet verdikleri işletmelerin sektöre güven duygusunun “orta” düzeyde olduğunu belirtmektedirler. “Yüksek” olarak belirtenlerin oranının ise %21,6 olduğu gözlenmektedir (Bkz. Şekil 13).
2014 yılı üçüncü çeyrek sonuçları ile bir karşılaştırma yapıldığında ise lojistik sektörüne güven düzeyinin %14,5 oranında azaldığı gözlenmektedir (Bkz. Tablo 7).
Tablo 7: Lojistik Sektörüne Yönelik Güven Düzeyi: Karşılaştırmalı Tablo
Seviye 2013:
4. Çeyrek 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Çok Yüksek 2,5 1,6 3,0 1,4
Yüksek 37,5 33,3 28,7 36,1 21,6
Orta 55,0 47,6 48,4 47,5 55,4
Düşük 5,0 17,5 18,1 16,4 21,6
* “çok yüksek” ve “yüksek” yanıtlarının toplamı değerlendirmeye alınmıştır.
3.1.8. Lojistik Sektörünün Sorunları
En önemli temel sorun olarak; “fiyat odaklı rekabet (%85,1)” ve “altyapı sorunları (%44,6)” katılımcılar tarafından ifade edilmiştir (Bkz. Şekil 15).
2014 yılı üçüncü çeyrek değerlendirmeleri ile karşılaştırıldığında lojistik sektöründeki “kalifiye insan kaynağı” %54,1’den %39,2’ye düşerken, “mevzuat eksiklikleri” ise %27,9’dan %39,2’ye çıkmıştır. 2014 yılı dördüncü çeyrek değerlendirmesinde “altyapı sorunları” %13,5 oranında artarak lojistik sektörünün ikinci önemli sorunu haline gelmiştir. (Bkz. Tablo 8).
Tablo 8: Lojistik Sektörünün Sorunları: Karşılaştırmalı Tablo
Değerlendirme 2013:
4. Çeyrek 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Fiyat Odaklı Rekabet 45 58,7 81,8 80,3 85,1
Kalifiye İnsan Kaynağı - 49,2 59 54,1 39,2
Mevzuat Eksiklikleri 35 58,7 46,9 27,9 39,2
Aşırı Bürokrasi 10 20,6 36,3 19,7 24,3
Altyapı Sorunları - 30,2 37,9 31,1 44,6
*Birden fazla şık işaretlendiği için toplam %100’ü aşmaktadır.
3.1.9. Lojistik Sektörü Çalışan Sayısı
Araştırmaya katılan yöneticilerin %37,8’lik bir oranı; geçtiğimiz üç aylık dönemde (Ekim-Kasım-Aralık) geçen yılın aynı dönemine göre firmalarında beyaz yakalı çalışan sayısının “arttığını”, %50’lik oranında mavi yakalı çalışan sayısının ise “aynı kaldığını” yeni istihdam yapmadıklarını belirtmiştir (Bkz. Şekil 15).
Tablo 9: Lojistik Sektörü Çalışan Sayısı: Karşılaştırmalı Tablo
Değerlendirme Beyaz Yakalı Çalışan Sayısı (%) Mavi Yakalı Çalışan Sayısı (%)
2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Arttı 45,3 37,7 37,8 37,2 26,2 24,3
Aynı Kaldı 43,7 44,3 51,4 47,4 52,5 50,0
Azaldı 9,3 13,1 5,4 11,8 16,4 14,9
Cevap Vermek İstemiyorum 1,5 4,9 5,4 3,3 4,9 10,8
* “geçen yılın aynı dönemine göre arttı” yanıtları değerlendirmeye alınmıştır.
3.2. 2014 YILI DÖRDÜNCÜ ÇEYREK BEKLENTİLERİ (OCAK-MART, 2015)
Bu bölümde, lojistik işletmelerinin yöneticilerine, 2015 yılı Ocak-Şubat-Mart aylarına ilişkin beklentileri sorulmuştur. Değerlendirmeler ise aşağıda verilmektedir.
3.2.1. Lojistik Sektöründe Yabancı Sermaye Yatırımı Beklentisi
Araştırmaya katılan yöneticilerin %27’si yabancı sermaye yatırımlarının “artacağını” düşünmektedir. Yabancı sermaye yatırımlarının azalacağını düşünenlerin oranı ise %18,9’dur (Bkz. Şekil 18).
2014 yılı üçüncü çeyrek değerlendirmeleri ile karşılaştırıldığında ise lojistik sektörünün yabancı sermaye beklentisinin azaldığı görülmektedir (Bkz. Tablo 10).
Tablo 10: Yabancı Sermaye Yatırımları Beklentisi: Karşılaştırmalı Tablo
Değerlendirme 2013:
4. Çeyrek 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Önemli ölçüde artacak 22,5 3,2 1,5 1,6
Artacak 65,0 19,0 28,7 31,1 27
Aynı seviyede kalacak 7,5 61,9 60,6 52,5 54,1
Azalacak 5,0 15,9 9,0 14,8 18,9
* “önemli ölçüde artacak” ve “artacak” yanıtlarının toplamı değerlendirmeye alınmıştır.
3.2.2. Lojistik Sektöründe Büyüme Beklentisi
Araştırmaya katılan yöneticilerin, sektörün 3 aylık büyüme beklentisine yönelik “sektörün büyüyeceğini” düşünenlerin oranı %28,4’e düşerken; “değişmeyecek” diyen yöneticilerin %51,4 gibi bir orana yükselmiştir. Yöneticilerin, %20,3’ü ise “küçülecek” değerlendirmesini yapmışlardır (Bkz. Şekil 20).
2014 yılı üçüncü çeyrek değerlendirmeleri ile karşılaştırıldığında ise büyüme beklentisinde bir düşüşün olduğu görülmektedir (Bkz. Tablo 11). Lojistik sektörü küçülecek diyenlerin oranı %16,4’den %20,3’e yükselmiştir.
Tablo 11: Lojistik Sektöründe Büyüme Beklentisi: Karşılaştırmalı Tablo
Değerlendirme 2013:
4. Çeyrek 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Büyüyecek 57,5 39,7 28,7 36,1 28,4
Değişmeyecek 35,0 44,4 54,5 47,5 51,4
Küçülecek 2,5 12,7 16,6 16,4 20,3
*”büyüyecek” yanıtları değerlendirmeye alınmıştır.
3.2.3. Lojistik Sektöründe Yatırım Planlaması
Lojistik sektörü yöneticilerine, önümüzdeki 3 ay içerisinde lojistik sektöründe yatırım yapmayı planlayıp planlamadıkları sorulmuş ve %55,4’ünden hayır yanıtı alınmıştır (Bkz. Şekil 22).
2014 yılı üçüncü çeyrek değerlendirmeleri ile karşılaştırıldığında lojistik sektöründe yatırım planlama oranı %41’den %44,6’ya yükselmiştir. Sektörde yatırım planlamayan katılımcıların oranı ise %59’dan %55,4’e düşmüştür (Bkz. Tablo 12).
Tablo 12: Lojistik Sektöründe Yatırım Planlaması: Karşılaştırmalı Tablo
Değerlendirme 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Hayır 66,7 57,5 59,0 55,4
Evet 33,3 42,4 41,0 44,6
*”evet” yanıtları değerlendirmeye alınmıştır.
3.2.4. Lojistik Sektörünün Kamudan Beklentileri
Lojistik sektörünün kamudan beklentileri anlamında; “mevzuat düzenlemeleri (%75,7)”, “altyapı sorunlarının çözümü (%59,5) ve “denetim ve standartlaşmanın sağlanması (%56,8) öncelikli olarak ortaya çıkmıştır (Bkz. Şekil 24).
Tablo 13: Lojistik Sektörünün Kamudan Beklentileri: Karşılaştırmalı Tablo
Değerlendirme 2013:
4. Çeyrek 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Mevzuat Düzenlemeleri 60,0 76,2 65,5 75,4 75,7
Denetim ve Standartlaşmanın Sağlanması 27,5 61,9 62,0 63,9 56,8
Altyapı Sorunlarının Çözümü 32,5 52,4 41,3 50,8 59,5
Kamu-Özel Sektör İşbirliği Sağlama 25,0 39,7 41,3 34,4 51,4
Kalifiye Eleman Yetiştirme 7,5 49,2 36,2 45,9 25,7
*Birden fazla şık işaretlendiği için toplam %100’ü aşmaktadır.
3.2.5. Lojistik Sektörünün Yeni Çalışan İstihdamı
Araştırmaya katılan yöneticilerin %44,6’lık bir oranı; önümüzdeki 3 aylık dönemde (Ocak-Şubat-Mart) firmaları bünyesinde yeni çalışan istihdam edeceklerini göstermektedir. %36,5’lik oran ise yeni çalışan istihdam etmeyecektir (Bkz. Şekil 25).
Tablo 14: Lojistik Sektörünün Yeni Çalışan İstihdamı: Karşılaştırmalı Tablo
Değerlendirme 2014: 2. Çeyrek 2014: 3. Çeyrek 2014: 4. Çeyrek
Evet 63,2 50,8 44,6
Hayır 27,2 36,1 36,5
Bilmiyorum, Fikrim Yok 10,6 13,1 18,9
“önümüzdeki çeyrekte istihdam edeceğim” yanıtları değerlendirmeye alınmıştır.
2014 yılı üçüncü çeyrek değerlendirmeleri ile karşılaştırıldığında lojistik sektöründe yeni çalışan istihdamının evet düzeyi %50,8’den %44,6’ya düşerken, hayır düzeyi %36,1’den %36,5’e yükselmiştir. (Bkz. Tablo 14). Yeni çalışan istihdamının evet düzeyi çeyrekler arasında sürekli bir düşüş göstermektedir.
EK – 1: ARAŞTIRMAYA CEVAP VEREN İŞLETMELERİN LİSTESİ
2K DENİZCİLİK
ADA DENİZCİLİK
AIR LOGISTICS
AKDOĞAN EĞİTİM VE PROJE YÖNETİM DAN. LTD. ŞTİ.
AKTİFSPED
ALBATRANS ULUSLARARASI NAKLİYAT
ARC GLOBAL LOJİSTİK A.Ş.
ARKAS LOJİSTİK
ARMADA DENİZCİLİK LOJİSTİK HİZ. VE TİC. LTD. ŞTİ.
ATAKO TAŞIMACILIK DENİZCİLİK A.Ş.
AYMAN ULUSLARARASI TAŞIMACILIK VE LOJİSTİK HİZ. TİC. LTD. ŞTİ.
BALO BÜYÜK ANADOLU LOJİSTİK ORGANİZASYONLAR A.Ş.
BARSAN GLOBAL LOJİSTİK
BATU ULUSLARARASI TAŞIMACILIK VE TİC. LTD. ŞTİ.
BİRCAN LOJİSTİK
BOSMAR TRANS ULUSLARARASI TAŞIMACILIK LOJİSTİK TİC. LTD. ŞTİ.
CEHA LOJİSTİK
ÇOBANTUR TURİZM TİCARET VE NAKLİYAT LTD. ŞTİ.
DACHSER TURKEY
DEMAS INTERNATIONAL LOJİSTİK HİZMETLERİ VE TİC. A.Ş.
DİNÇER LOJİSTİK
EKOL LOJİSTİK
ERS LOJİSTİK
ETİS LOJİSTİK A.Ş.
FİLLO LOJİSTİK
GENEL TRANSPORT
GNV LOJİSTİK
GÖKBİL A.Ş.
GÜNAY GÜMRÜK MÜŞAVİRLİĞİ
HİTİT TRANS LTD. ŞTİ.
HOROZ LOJİSTİK KARGO HİZMETLERİ VE TİCARET A.Ş.
HURSAN LOJİSTİK
İKRA ULUSLARARASI TAŞIMACILIK VE TİC. A.Ş.
İNCİ LOJİSTİK
KAMP LOJİSTİK TİCARET A.Ş.
KEY ULUSLARARASI TAŞIMACILIK
KITA LOJİSTİK
KÜHNE+NAGEL NAKLİYAT LTD. ŞTİ.
MAERSK DENİZCİLİK A.Ş.
MALL LOJİSTİK
MARMARİS GEMİ ACENTALIĞI A.Ş.
MARS LOGISTICS
MERDEN LOJİSTİK
METİN GROUP ULUS. TAŞ. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
NARES ULUSLARARASI TAŞIMACILIK TİC. LTD. ŞTİ.
NAVİGA LOJİSTİK
NETA ULUSLARARASI TAŞIMACILIK DENİZCİLİK VE TİC. LTD. ŞTİ.
NOVEL ULUSLARARASI TAŞIMACILIK TEKSTİL SANAYİ TİCARET LTD. ŞTİ.
O2 LOJİSTİK YÖNETİM DANIŞMANLIK
OLIMAR LOGISTICS
OMSAN LOJİSTİK
ORİGİN LOJİSTİK TAŞIMACILIK TİCARET A.Ş.
ÖZTRANSPİR ULUSLARARASI NAK. VE TİC. LTD. ŞTİ.
REIBEL TAŞIMACILIK VE TİCARET A.Ş.
REYSAŞ
SAĞLIK GROUP LOJİSTİK
SİBEL GLOBAL LOJİSTİK
SİGMA LOGISTICS & CONTAINER
SOLMAZ GÜMRÜK MÜŞAVİRLİĞİ A.Ş.
SÜRAT LOJİSTİK A.Ş
TLS GLOBAL LOJİSTİK A.Ş.
TRANS OKYANUS DENİZCİLİK LTD. ŞTİ.
TURKMEN LOJİSTİK
U.N. RO-RO İŞLETMELERİ A.Ş.
ULUBEL NAKLİYE
ULUSOY ULUSLARARASI NAKLİYAT
UNSPED GÜMRÜK MÜŞAVİRLİĞİ VE LOJİSTİK HİZMETLERİ
UPM TRANSPORTATION
UTI TASIMACILIK LTD STI
UTS ULUSLARARASI NAKLİYAT LTD. ŞTİ.
VERA LOJİSTİK HİZMET SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
YALAVAÇ LOJİSTİK DANIŞMANLIK
YUDA YURTİÇİ DAĞITIM VE TAŞIMA
YURTBOĞA NAKLİYAT SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ.
YÖNETİCİ ÖZETİ
GENEL
Lojistik Sektöründe Eğilimler Araştırması her üç ayda bir (çeyrek) lojistik sektörü üst düzey yöneticilerine yönelik olarak yapılan ve “gerçekleşmeler”/“beklentiler” kapsamında sonuçları kamuoyu ile paylaşılan bir araştırmadır. Bu anlamda, lojistik sektörünün barometresi olarak hareket etmektedir.
2014 yılı dördüncü çeyrek sonuçları; Ekim-Kasım-Aralık 2014 yılı gerçekleşmelerini ve Ocak-Şubat-Mart 2015 yılı beklentilerini yansıtmaktadır.
Araştırma kapsamında yargısal olarak belirlenen anakütlenin %18,5’lik oranına ulaşılmıştır.
GERÇEKLEŞMELER (Ekim-Aralık 2014)
“Yurt dışı taşımacılık” faaliyeti, lojistik işletmelerin en fazla (%78,4) gerçekleştirdiği fonksiyon olarak gözlenmektedir.
Ulaştırma faaliyetleri içerisinde, Türkiye’nin mevcut yapısıyla örtüşeceği gibi, “karayolu taşımacılığı” lojistik işletmeler tarafından yoğunlukla (%77,0) gerçekleştirilmektedir.
Lojistik işletmelerinin yoğunlukla hizmet verdiği sektörlerin, “Gıda (%68,9)”, “Tekstil (%67,6)” ve “Kimya (%66,2)” olduğu tespit edilmiştir.
Araştırmaya katılan yöneticilerin %67,6’lık bir oranı; lojistik sektöründe fiyat rekabetinin “yüksek” olduğuna yönelik bir değerlendirme yapmışlardır. Diğer taraftan; hizmet kalitesi (%52,7) ve servis hızı (%74,3) rekabetinin ise “orta” düzeyde olduğu düşünülmektedir.
Araştırmaya katılan yöneticilerin, %16,2 gibi çok düşük bir oranı kamunun lojistik sektörünü “doğru bildiğini” düşündüğünü ifade etmektedir. Diğer taraftan, araştırmaya katılan yöneticilerin, %5,4 gibi bir oranı kamuoyunun lojistik sektörünü “doğru bildiğini” ifade ettiği gözlenmektedir.
Araştırmaya katılan yöneticilerin, işletmeler arası bilgi alışverişinin (%87,8) ve işbirliğinin (%70,3) olduğu konusunda değerlendirme yaptığı gözlenmektedir.
Araştırmaya katılan yöneticilerin, %55,4’ü hizmet verdikleri işletmelerin sektöre güven duygusunun “orta” düzeyde olduğunu belirtmektedirler.
Lojistik sektöründe en önemli temel sorunlar; “fiyat odaklı rekabet (%85,1)”, “altyapı sorunları (%44,6)”, “kalifiye insan kaynağı (%39,2)” ve “mevzuat eksiklikleri (%39,2)” olarak katılımcılar tarafından ifade edilmiştir.
Araştırmaya katılan yöneticilerin %37,8’lik bir oranı; geçtiğimiz üç aylık dönemde (Ekim-Kasım-Aralık) geçen yılın aynı dönemine göre firmalarında beyaz yakalı çalışan sayısının “arttığını”, ifade etmişlerdir.
BEKLENTİLER (Ocak-Mart 2015)
Araştırmaya katılan yöneticilerin %54,1’i yabancı sermaye yatırımlarının aynı seviyede kalacağını beyan etmektedir.
Araştırmaya katılan yöneticilerden, “sektörün büyüyeceğini” düşünenlerin oranı %36,1’den %28,4’e düşmüştür.
Lojistik sektörü yöneticilerine, önümüzdeki 3 ay içerisinde lojistik sektöründe yatırım yapmayı planlayıp planlamadıkları sorulmuş ve %55,4’ünden “hayır” yanıtı alınmıştır.
Lojistik sektörünün kamudan beklentileri anlamında; “mevzuat düzenlemeleri” (%75,7), “denetim ve standartlaşmanın sağlanması” (%56,8) ve “altyapı sorunlarının çözümü” (%59,5) öncelikli olarak ortaya çıkmıştır.
Araştırmaya katılan yöneticilerin %44,6’lık bir oranı; önümüzdeki 3 aylık dönemde (Ocak-Şubat-Mart) firmaları bünyesinde yeni çalışan istihdam edeceklerini ifade etmişlerdir.
1. GİRİŞ
BLMYO Lojistik Uygulamaları ve Araştırmaları Merkezi (BLUARM) tarafından hayata geçirilen “Lojistik Sektöründe Eğilimler Araştırması” uzamsal bir çalışma olarak tasarlanmış ve 2013 yılından günümüze kadar her üç ayda bir tekrarlanarak dönemler içerisindeki farklı bakışların analiz edilmesine olanak sağlamıştır.
Lojistik sektörünün araştırma konusundaki önemli eksikliğini kapatması beklenen bu çalışma önemli bir referans kaynak olma yönünde bir mesafe kat etmiştir. Bu rapor, kamunun ilgili kademelerine bilimsel anlamda doğru verilerin aktarılmasını sağlayan ve kamuoyu oluşturma anlamında da sağlıklı bir altyapı oluşturan bir unsur olarak değerlendirilmelidir. “Lojistik Sektöründe Eğilimler Araştırması”, Beykoz Lojistik Meslek Yüksekokulu’nun beş yılı aşan birikim sonucunda ortaya çıkan bir tecrübenin yansıması olarak da ele alınabilir. 2015 yılından itibaren, çalışmanın daha etkin kümülatif verilere ulaşması açısından her 6 ayda bir tekrarlanarak gerçekleştirilmesi konusunda bir karar alınmıştır.
Elinizde tuttuğunuz bu rapor, 2014 yılı dördüncü çeyrek sonuçları, sizlerin değerlendirilmesine sunulmaktadır. Değerlendirme; gerçekleşmeler ve beklentiler olmak üzere iki ana kategori üzerinden gerçekleştirilmiştir. Gerçekleşmeler, 2014 yılının Ekim-Kasım-Aralık aylarını içermektedir. Beklentiler ise, 2015 yılının Ocak-Şubat-Mart ayları kapsamında ele alınmıştır. Bugüne kadar yaptığımız çalışmalar, bize lojistik sektörü için bir genelleme olanağı sağlamaktadır. Bu anlamda, şu ana kadar yaptığımız çalışmalar ışığında şu tespitleri yapabiliriz;
Lojistik sektörü her ne kadar farklı fonksiyonları gerçekleştirme konusunda çaba gösterse de, ulaştırmanın işletmeler için temel ve vazgeçilmez bir fonksiyon olduğu gerçeği devam etmektedir. Önümüzdeki yıllarda, sektörden hizmet alanların beklentilerinin ve önceliklerinin farklılaşması ile bir değişim söz konusu olabilir. Ancak, mevcut durum itibariyle, Türkiye’de lojistik sektörü ağırlıkla ulaştırma hizmeti veren bir konumdadır.
Lojistik sektöründe rekabet sadece “fiyat” ekseninde şekillenmekte ve bu durum sektörü önemli derecede sıkıntıya sokmaktadır. Fiyat üzerine şekillenen rekabet, özellikle küçük ve orta boylu işletmeleri zorlamakta ve doğal olarak da yenilik yapmalarını engellemektedir. Bu sürecin devam etmesi, lojistik sektöründe özellikle küçük ve orta boylu işletmelerin daha da sıkıntıya girmesine neden olacak ve birleşmeler/ele geçirmeler özellikle önümüzdeki yıllarda önemli bir artış gösterecektir.
Lojistik sektörünün, son 10 yıl içerisinde önemli bir değişim göstermesi hepimizin bildiği bir gerçektir. Ancak, sektörün bu değişimi ve yapılan işin önemini hem kamuya hem de kamuoyuna anlatamadığı da görülmektedir. Bu durum, sektörün öncelikle ele alması gereken konulardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır.
2014 yılı verileri, lojistik sektörünün büyüme ve yabancı sermaye beklentileri konusunda olumsuz bir tutum içinde olduğunu ortaya koymaktadır. Bu algının, mevcut diğer verilerle de birlikte değerlendirmesi yapıldığında, 2015 yılında lojistik sektörünün daralacağı tahmini yapılabilir. Ancak, sektörün yatırım yapma isteği konusundaki tutumu göz önüne alındığında, önümüzdeki yıllarda, sektörün önemli bir büyüme eğilimine de gireceği rahatlıkla söylenebilir.
2. ARAŞTIRMANIN KÜNYESİ
2.1. Araştırmanın Genel Tanımı
Bu rapora esas olan araştırma, BLMYO Lojistik Uygulamaları ve Araştırmaları Merkezi tarafından 26 Aralık 2014 - 20 Ocak 2015 tarihlerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında, UTİKAD (Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği) kayıtlı üyeleri öncelikli olmak kaydıyla yargısal olarak tanımlanmış 400 işletmeden oluşan bir veritabanının %18,5’lik örneklem büyüklüğüne posta ve internet tabanlı olarak ulaşılmıştır.
BLMYO Lojistik Uygulamaları ve Araştırmaları Merkezi (BLUARM)’nin “lojistik sektöründe eğilimler” temasına yönelik olarak belirlenmiş “gerçekleşmeler” ve “beklentiler” üst düzey yöneticilerin değerlendirmeleri sonucu ortaya konulmuştur. Görüşme yapılan tüm işletme/kurumların üst düzey yöneticilerinin anketi yanıtladığı konusunda bir kontrol sorusu sorularak teyit alınmıştır.
2.2. Araştırmanın Kapsamı ve Veri Toplama Formu
Araştırma, lojistik sektöründe gerçekleşmeleri ve beklentileri içermektedir. Bu kapsamda, 15 farklı soru hazırlanmış ve lojistik sektörünün üst düzey yöneticilerinin değerlendirilmesine sunulmuştur. 15 sorunun tamamı kapalı uçlu olarak hazırlanmıştır.
2.3. Veri Toplama Yöntemi ve Örneklemin Tanımlanması
BLMYO Lojistik Uygulamaları ve Araştırmaları Merkezi tarafından UTİKAD (Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği) kayıtlı üyeleri öncelikli olmak kaydıyla yargısal olarak oluşturulmuş 400 işletmeden oluşan bir veritabanına her üç aylık dönemin (çeyrek) ortasında anket uygulanmakta ve değerlendirme son ay içerisinde yapılarak kamuoyuna sunulmaktadır. 2015 yılına ilişkin sonuç yayımlama dönemleri aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
Sonuç Yayımlama Dönemlerinin Tanımlanması (2015-2016)
Yayım
Tarihi Referans Dönem:
Gerçekleşmeler Referans Dönem:
Beklentiler
30 Haziran 2015 (Ocak-Haziran 2015) (Temmuz-Aralık 2015)
29 Ocak 2016 (Temmuz-Aralık 2015) (Ocak-Haziran 2016)
Rapora esas olan araştırma, 400 işletmenin tümüne posta ve internet yoluyla iletilmiş ve %18,5 oranında bir temsil oranı örneklem olarak elde edilmiştir. Bu ve bir önceki araştırmanın katılım oranları aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
Araştırma Dönemi n Anakütleyi Temsil Oranı
(%)
4. Çeyrek (Ekim-Aralık, 2013) 40 %10,0
1. Çeyrek (Ocak-Mart, 2014) 64 %16,0
2. Çeyrek (Nisan-Haziran, 2014) 66 %16,5
3. Çeyrek (Temmuz- Ağustos, 2014) 61 %15,0
4. Çeyrek (Aralık 2014-Ocak 2015) 74 %18,5
Araştırmaya cevap veren işletmelerin listesi ise Ek 1’de yer almaktadır.
3. ARAŞTIRMANIN TEMEL BULGULARI
3.1. 2014 YILI DÖRDÜNCÜ ÇEYREK GERÇEKLEŞMELERİ (EKİM-ARALIK, 2014)
Lojistik sektörünün 2014 yılı Ekim-Kasım-Aralık aylarına ilişkin gerçekleşmeleri aşağıda açıklanmaktadır.
3.1.1. Lojistik Sektörünün Temel Faaliyet Alanları
Lojistik işletmelerinin sundukları lojistik hizmetlerin çeşitliliği 2014 yılının dördüncü çeyreğinde de devam etmiştir (Bkz Şekil 1). “Yurt dışı taşımacılık” faaliyeti, işletmelerin en fazla (%78,4) gerçekleştirdiği fonksiyon olarak gözlenmektedir. “Yurt içi taşımacılık (%68,9)”, “depoculuk/antrepoculuk (%48,6)” ve “dağıtım/sevkiyat faaliyetleri (%44,6)” gibi faaliyetlerin bu çeyrekte de yoğunlukları yüksek olarak gözlenmiştir.
Tablo 1: Lojistik Sektörünün Temel Faaliyet Alanları: Karşılaştırmalı Tablo (%)*
Faaliyet Alanları 2013:
4. Çeyrek 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Yurt Dışı Taşımacılık 80,0 69,8 75,7 77,0 78,4
Elleçleme 67,5 54,0 60,6 44,3 43,2
Yurt İçi Taşımacılık 62,5 54,0 57,5 63,9 68,9
Depoculuk 50,0 50,8 54,5 55,7 48,6
Dağıtım Faaliyetleri 45,0 33,3 36,3 44,3 44,6
Limancılık Hizmetleri 37,5 30,2 45,4 29,5 24,3
Gümrükleme 25,0 22,0 24,2 29,5 31,1
*Birden fazla şık işaretlendiği için toplam %100’ü aşmaktadır.
2014 yılının üçüncü çeyreği itibariyle Türkiye’de faaliyet gösteren lojistik işletmelerinin, lojistik faaliyetler anlamında önemli bir çeşitlendirme sağladığı ve bunun da sürdürülebilir olduğu gözlenmektedir. Nitekim 2014 yılının dördüncü çeyrek sonuçları da bunu kanıtlar niteliktedir.
3.1.2. Lojistik Sektöründe Kullanılan Ulaştırma Modları
2014 yılının dördüncü çeyrek sonuçlarına göre, ulaştırma faaliyetleri içerisinde, Türkiye’nin mevcut yapısıyla örtüşeceği gibi, “karayolu taşımacılığı” lojistik işletmeler tarafından yoğunlukla (%77,0) gerçekleştirilmektedir (Bkz Şekil 3). Diğer taraftan, “denizyolu taşımacılığı” 2014 yılı üçüncü çeyrek sonuçlarına göre %2,7 oranında artış göstermiştir. “Demiryolu taşımacılığı” ise üçüncü çeyreğe göre %5,4 oranında artmıştır. (Bkz. Tablo 3).
Tablo 2: Lojistik Sektöründe Kullanılan Ulaştırma Modları: Karşılaştırmalı Tablo (%)*
Ulaştırma Modları 2013:
4. Çeyrek 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Karayolu 70,0 63,5 54,5 77,0 77,0
Intermodal/Multimodal 62,5 58,7 51,5 45,9 48,6
Havayolu 60,0 54,0 45,4 57,4 56,8
Demiryolu 40,0 44,4 24,2 31,1 36,5
Denizyolu 37,5 34,9 13,6 68,9 71,6
*Birden fazla şık işaretlendiği için toplam %100’ü aşmaktadır.
3.1.3. Lojistik Sektöründe Hizmet Verilen Sektörler
Lojistik işletmelerinin hizmet verdiği sektörlerin, 2014 yılının dördüncü çeyreğinde, en fazla hizmet verilen sektörler; “Gıda (%68,9)”, “Tekstil (%67,6)”, “Kimya (%66,2)” ve “Otomotiv yan sanayi (%60,8)” olarak gözlenmektedir (Şekil 5).
Diğer taraftan, 2014 yılının üçüncü çeyreği ile karşılaştırıldığında, enerji sektörüne yönelik verilen hizmetin %6,6 oranında arttığını ama otomotiv yan sanayi sektöründeki hizmet oranının %6,4 azaldığı gözlenmektedir (Bkz. Tablo 3).
Tablo 3: Lojistik Sektöründe Hizmet Verilen Sektörler: Karşılaştırmalı Tablo
Hizmet Verilen Sektörler 2013:
4. Çeyrek 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014 Yılı
4. Çeyrek
Tekstil 77,5 68,3 68,1 70,5 67,6
Gıda 60 69,8 60,6 73,8 68,9
Otomotiv Yan Sanayi 60 65,1 59 67,2 60,8
Kimya 57,5 76,2 56 65,6 66,2
Otomotiv 50 58,7 40,9 44,3 44,6
Enerji 45 47,6 39,3 39,3 45,9
*Birden fazla şık işaretlendiği için toplam %100’ü aşmaktadır.
3.1.4. Lojistik Sektöründe Rekabet Düzeyleri
Araştırmaya katılan yöneticilerin %67,6’lık bir oranı; lojistik sektöründe fiyat rekabetinin “yüksek” olduğuna yönelik bir değerlendirme yapmışlardır. Diğer taraftan; hizmet kalitesi (%52,7) ve servis hızı (%74,3) rekabetinin ise “orta” düzeyde olduğu da düşünülmektedir. (Bkz. Şekil 7).
2014 yılının üçüncü çeyrek sonuçları ile karşılaştırıldığında, fiyat, kalite ve servis hızı rekabetinin “yüksek” olarak tanımlanan düzeyinin düştüğünü, “servis hızı” rekabet değişkeninin de orta değerlemesinin %13,6 oranında önemli bir yükselme gösterdiği gözlenmektedir (Bkz. Tablo 4).
Tablo 4: Lojistik Sektöründe Rekabet Düzeyleri: Karşılaştırmalı Tablo
Değerlendirme Fiyat Rekabeti (%)
2013:
4. Çeyrek 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Yüksek 82,5 73,0 68,1 68,9 67,6
Orta 10,0 12,7 19,6 16,4 14,9
Düşük 7,5 14,3 12,1 14,8 17,6
Değerlendirme Kalite Rekabeti (%)
2013:
4. Çeyrek 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Yüksek 25,0 11,1 13,6 18,0 16,2
Orta 47,5 49,2 63,6 65,6 52,7
Düşük 27,5 31,7 22,7 16,4 31,1
Değerlendirme Servis Hızı Rekabeti (%)
2013:
4. Çeyrek 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Yüksek 37,5 27,0 19,6 26,2 16,2
Orta 57,5 57,1 71,2 60,7 74,3
Düşük 5,0 15,9 9,0 13,1 9,5
* “yüksek” yanıtları değerlendirmeye alınmıştır.
3.1.5. Kamu ve Kamuoyunun Lojistik Sektörüne Bakışı
Araştırmaya katılan yöneticilerin, %16,2 gibi çok düşük bir oranı kamunun lojistik sektörünü “doğru bildiğini” düşündüğünü ifade etmektedir. %68,9 gibi yüksek bir oranda “eksik bildiğini” ortaya koymuştur. Diğer taraftan, araştırmaya katılan yöneticilerin, %5,4 gibi bir oranı kamuoyunun lojistik sektörünü “doğru bildiğini” ancak %67,6’sının da “eksik bildiğini” ifade ettiği gözlenmektedir (Bkz. Şekil 9).
2014 yılı üçüncü çeyrek değerlendirmeleri ile karşılaştırıldığında önemli değişimler olmadığı gözlenmektedir. Hem kamu hem de kamuoyu lojistik sektörünü önemli oranda eksik bilmektedir (Bkz. Tablo 5).
Tablo 5: Kamu ve Kamuoyunun Lojistik Sektörüne Bakışı: Karşılaştırmalı Tablo
Değerlendirme Lojistik Sektörünü
Kamu Nasıl Algılıyor? (%)
2013:
4. Çeyrek 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Doğru Biliniyor 12,5 12,7 17,4 14,8 16,2
Eksik Biliniyor 70,0 79,4 74,6 72,1 68,9
Yanlış Biliniyor 17,5 6,3 4,7 6,6 8,1
Hiç Bilinmiyor 0 1,6 3,1 6,6 6,8
Değerlendirme Lojistik Sektörünü
Kamuoyu Nasıl Algılıyor? (%)
2013:
4. Çeyrek 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Doğru Biliniyor 20,5 9,6 7,6 8,2 5,4
Eksik Biliniyor 59,0 60,3 70,7 68,9 67,6
Yanlış Biliniyor 17,9 23,8 16,9 19,7 18,9
Hiç Bilinmiyor 2,6 6,3 4,6 3,3 8,1
* “doğru biliniyor” yanıtları değerlendirmeye alınmıştır.
3.1.6. Lojistik Sektöründeki İşbirliği Düzeyi
Araştırmaya katılan yöneticilerin işletmeler arası bilgi alışverişinin (%87,8) ve işbirliğinin (%70,3) olduğu konusunda önemli derecede yüksek oranlar verdiği gözlenmektedir (Bkz. Şekil 11).
2014 yılı üçüncü çeyrek sonuçları ile karşılaştırıldığında; “bilgi alışverişi” düzeyinde bir artış olduğunu, “işbirliği” düzeyinde ise %5,1 oranında düşüş yaşandığı gözlenmektedir (Bkz. Tablo 6).
Tablo 6: Lojistik Sektöründeki İşbirliği Düzeyi: Karşılaştırmalı Tablo*
Değerlendirme İşletmeler Arası Bilgi Alışverişi (%)
2013:
4. Çeyrek 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Var 82,5 82,5 87,6 86,9 87,8
Yok 17,5 17,5 12,3 13,1 12,2
Değerlendirme İşletmeler Arası İşbirliği (%)
2013:
4. Çeyrek 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Var 87,5 69,8 77,2 75,4 70,3
Yok 12,5 30,2 22,7 24,6 29,7
*”evet” yanıtları değerlendirmeye alınmıştır.
3.1.7. Lojistik Sektörüne Güven Düzeyi
Diğer taraftan, araştırmaya katılan yöneticilerin %55,4’ünün hizmet verdikleri işletmelerin sektöre güven duygusunun “orta” düzeyde olduğunu belirtmektedirler. “Yüksek” olarak belirtenlerin oranının ise %21,6 olduğu gözlenmektedir (Bkz. Şekil 13).
2014 yılı üçüncü çeyrek sonuçları ile bir karşılaştırma yapıldığında ise lojistik sektörüne güven düzeyinin %14,5 oranında azaldığı gözlenmektedir (Bkz. Tablo 7).
Tablo 7: Lojistik Sektörüne Yönelik Güven Düzeyi: Karşılaştırmalı Tablo
Seviye 2013:
4. Çeyrek 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Çok Yüksek 2,5 1,6 3,0 1,4
Yüksek 37,5 33,3 28,7 36,1 21,6
Orta 55,0 47,6 48,4 47,5 55,4
Düşük 5,0 17,5 18,1 16,4 21,6
* “çok yüksek” ve “yüksek” yanıtlarının toplamı değerlendirmeye alınmıştır.
3.1.8. Lojistik Sektörünün Sorunları
En önemli temel sorun olarak; “fiyat odaklı rekabet (%85,1)” ve “altyapı sorunları (%44,6)” katılımcılar tarafından ifade edilmiştir (Bkz. Şekil 15).
2014 yılı üçüncü çeyrek değerlendirmeleri ile karşılaştırıldığında lojistik sektöründeki “kalifiye insan kaynağı” %54,1’den %39,2’ye düşerken, “mevzuat eksiklikleri” ise %27,9’dan %39,2’ye çıkmıştır. 2014 yılı dördüncü çeyrek değerlendirmesinde “altyapı sorunları” %13,5 oranında artarak lojistik sektörünün ikinci önemli sorunu haline gelmiştir. (Bkz. Tablo 8).
Tablo 8: Lojistik Sektörünün Sorunları: Karşılaştırmalı Tablo
Değerlendirme 2013:
4. Çeyrek 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Fiyat Odaklı Rekabet 45 58,7 81,8 80,3 85,1
Kalifiye İnsan Kaynağı - 49,2 59 54,1 39,2
Mevzuat Eksiklikleri 35 58,7 46,9 27,9 39,2
Aşırı Bürokrasi 10 20,6 36,3 19,7 24,3
Altyapı Sorunları - 30,2 37,9 31,1 44,6
*Birden fazla şık işaretlendiği için toplam %100’ü aşmaktadır.
3.1.9. Lojistik Sektörü Çalışan Sayısı
Araştırmaya katılan yöneticilerin %37,8’lik bir oranı; geçtiğimiz üç aylık dönemde (Ekim-Kasım-Aralık) geçen yılın aynı dönemine göre firmalarında beyaz yakalı çalışan sayısının “arttığını”, %50’lik oranında mavi yakalı çalışan sayısının ise “aynı kaldığını” yeni istihdam yapmadıklarını belirtmiştir (Bkz. Şekil 15).
Tablo 9: Lojistik Sektörü Çalışan Sayısı: Karşılaştırmalı Tablo
Değerlendirme Beyaz Yakalı Çalışan Sayısı (%) Mavi Yakalı Çalışan Sayısı (%)
2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Arttı 45,3 37,7 37,8 37,2 26,2 24,3
Aynı Kaldı 43,7 44,3 51,4 47,4 52,5 50,0
Azaldı 9,3 13,1 5,4 11,8 16,4 14,9
Cevap Vermek İstemiyorum 1,5 4,9 5,4 3,3 4,9 10,8
* “geçen yılın aynı dönemine göre arttı” yanıtları değerlendirmeye alınmıştır.
3.2. 2014 YILI DÖRDÜNCÜ ÇEYREK BEKLENTİLERİ (OCAK-MART, 2015)
Bu bölümde, lojistik işletmelerinin yöneticilerine, 2015 yılı Ocak-Şubat-Mart aylarına ilişkin beklentileri sorulmuştur. Değerlendirmeler ise aşağıda verilmektedir.
3.2.1. Lojistik Sektöründe Yabancı Sermaye Yatırımı Beklentisi
Araştırmaya katılan yöneticilerin %27’si yabancı sermaye yatırımlarının “artacağını” düşünmektedir. Yabancı sermaye yatırımlarının azalacağını düşünenlerin oranı ise %18,9’dur (Bkz. Şekil 18).
2014 yılı üçüncü çeyrek değerlendirmeleri ile karşılaştırıldığında ise lojistik sektörünün yabancı sermaye beklentisinin azaldığı görülmektedir (Bkz. Tablo 10).
Tablo 10: Yabancı Sermaye Yatırımları Beklentisi: Karşılaştırmalı Tablo
Değerlendirme 2013:
4. Çeyrek 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Önemli ölçüde artacak 22,5 3,2 1,5 1,6
Artacak 65,0 19,0 28,7 31,1 27
Aynı seviyede kalacak 7,5 61,9 60,6 52,5 54,1
Azalacak 5,0 15,9 9,0 14,8 18,9
* “önemli ölçüde artacak” ve “artacak” yanıtlarının toplamı değerlendirmeye alınmıştır.
3.2.2. Lojistik Sektöründe Büyüme Beklentisi
Araştırmaya katılan yöneticilerin, sektörün 3 aylık büyüme beklentisine yönelik “sektörün büyüyeceğini” düşünenlerin oranı %28,4’e düşerken; “değişmeyecek” diyen yöneticilerin %51,4 gibi bir orana yükselmiştir. Yöneticilerin, %20,3’ü ise “küçülecek” değerlendirmesini yapmışlardır (Bkz. Şekil 20).
2014 yılı üçüncü çeyrek değerlendirmeleri ile karşılaştırıldığında ise büyüme beklentisinde bir düşüşün olduğu görülmektedir (Bkz. Tablo 11). Lojistik sektörü küçülecek diyenlerin oranı %16,4’den %20,3’e yükselmiştir.
Tablo 11: Lojistik Sektöründe Büyüme Beklentisi: Karşılaştırmalı Tablo
Değerlendirme 2013:
4. Çeyrek 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Büyüyecek 57,5 39,7 28,7 36,1 28,4
Değişmeyecek 35,0 44,4 54,5 47,5 51,4
Küçülecek 2,5 12,7 16,6 16,4 20,3
*”büyüyecek” yanıtları değerlendirmeye alınmıştır.
3.2.3. Lojistik Sektöründe Yatırım Planlaması
Lojistik sektörü yöneticilerine, önümüzdeki 3 ay içerisinde lojistik sektöründe yatırım yapmayı planlayıp planlamadıkları sorulmuş ve %55,4’ünden hayır yanıtı alınmıştır (Bkz. Şekil 22).
2014 yılı üçüncü çeyrek değerlendirmeleri ile karşılaştırıldığında lojistik sektöründe yatırım planlama oranı %41’den %44,6’ya yükselmiştir. Sektörde yatırım planlamayan katılımcıların oranı ise %59’dan %55,4’e düşmüştür (Bkz. Tablo 12).
Tablo 12: Lojistik Sektöründe Yatırım Planlaması: Karşılaştırmalı Tablo
Değerlendirme 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Hayır 66,7 57,5 59,0 55,4
Evet 33,3 42,4 41,0 44,6
*”evet” yanıtları değerlendirmeye alınmıştır.
3.2.4. Lojistik Sektörünün Kamudan Beklentileri
Lojistik sektörünün kamudan beklentileri anlamında; “mevzuat düzenlemeleri (%75,7)”, “altyapı sorunlarının çözümü (%59,5) ve “denetim ve standartlaşmanın sağlanması (%56,8) öncelikli olarak ortaya çıkmıştır (Bkz. Şekil 24).
Tablo 13: Lojistik Sektörünün Kamudan Beklentileri: Karşılaştırmalı Tablo
Değerlendirme 2013:
4. Çeyrek 2014:
1. Çeyrek 2014:
2. Çeyrek 2014:
3. Çeyrek 2014:
4. Çeyrek
Mevzuat Düzenlemeleri 60,0 76,2 65,5 75,4 75,7
Denetim ve Standartlaşmanın Sağlanması 27,5 61,9 62,0 63,9 56,8
Altyapı Sorunlarının Çözümü 32,5 52,4 41,3 50,8 59,5
Kamu-Özel Sektör İşbirliği Sağlama 25,0 39,7 41,3 34,4 51,4
Kalifiye Eleman Yetiştirme 7,5 49,2 36,2 45,9 25,7
*Birden fazla şık işaretlendiği için toplam %100’ü aşmaktadır.
3.2.5. Lojistik Sektörünün Yeni Çalışan İstihdamı
Araştırmaya katılan yöneticilerin %44,6’lık bir oranı; önümüzdeki 3 aylık dönemde (Ocak-Şubat-Mart) firmaları bünyesinde yeni çalışan istihdam edeceklerini göstermektedir. %36,5’lik oran ise yeni çalışan istihdam etmeyecektir (Bkz. Şekil 25).
Tablo 14: Lojistik Sektörünün Yeni Çalışan İstihdamı: Karşılaştırmalı Tablo
Değerlendirme 2014: 2. Çeyrek 2014: 3. Çeyrek 2014: 4. Çeyrek
Evet 63,2 50,8 44,6
Hayır 27,2 36,1 36,5
Bilmiyorum, Fikrim Yok 10,6 13,1 18,9
“önümüzdeki çeyrekte istihdam edeceğim” yanıtları değerlendirmeye alınmıştır.
2014 yılı üçüncü çeyrek değerlendirmeleri ile karşılaştırıldığında lojistik sektöründe yeni çalışan istihdamının evet düzeyi %50,8’den %44,6’ya düşerken, hayır düzeyi %36,1’den %36,5’e yükselmiştir. (Bkz. Tablo 14). Yeni çalışan istihdamının evet düzeyi çeyrekler arasında sürekli bir düşüş göstermektedir.
EK – 1: ARAŞTIRMAYA CEVAP VEREN İŞLETMELERİN LİSTESİ
2K DENİZCİLİK
ADA DENİZCİLİK
AIR LOGISTICS
AKDOĞAN EĞİTİM VE PROJE YÖNETİM DAN. LTD. ŞTİ.
AKTİFSPED
ALBATRANS ULUSLARARASI NAKLİYAT
ARC GLOBAL LOJİSTİK A.Ş.
ARKAS LOJİSTİK
ARMADA DENİZCİLİK LOJİSTİK HİZ. VE TİC. LTD. ŞTİ.
ATAKO TAŞIMACILIK DENİZCİLİK A.Ş.
AYMAN ULUSLARARASI TAŞIMACILIK VE LOJİSTİK HİZ. TİC. LTD. ŞTİ.
BALO BÜYÜK ANADOLU LOJİSTİK ORGANİZASYONLAR A.Ş.
BARSAN GLOBAL LOJİSTİK
BATU ULUSLARARASI TAŞIMACILIK VE TİC. LTD. ŞTİ.
BİRCAN LOJİSTİK
BOSMAR TRANS ULUSLARARASI TAŞIMACILIK LOJİSTİK TİC. LTD. ŞTİ.
CEHA LOJİSTİK
ÇOBANTUR TURİZM TİCARET VE NAKLİYAT LTD. ŞTİ.
DACHSER TURKEY
DEMAS INTERNATIONAL LOJİSTİK HİZMETLERİ VE TİC. A.Ş.
DİNÇER LOJİSTİK
EKOL LOJİSTİK
ERS LOJİSTİK
ETİS LOJİSTİK A.Ş.
FİLLO LOJİSTİK
GENEL TRANSPORT
GNV LOJİSTİK
GÖKBİL A.Ş.
GÜNAY GÜMRÜK MÜŞAVİRLİĞİ
HİTİT TRANS LTD. ŞTİ.
HOROZ LOJİSTİK KARGO HİZMETLERİ VE TİCARET A.Ş.
HURSAN LOJİSTİK
İKRA ULUSLARARASI TAŞIMACILIK VE TİC. A.Ş.
İNCİ LOJİSTİK
KAMP LOJİSTİK TİCARET A.Ş.
KEY ULUSLARARASI TAŞIMACILIK
KITA LOJİSTİK
KÜHNE+NAGEL NAKLİYAT LTD. ŞTİ.
MAERSK DENİZCİLİK A.Ş.
MALL LOJİSTİK
MARMARİS GEMİ ACENTALIĞI A.Ş.
MARS LOGISTICS
MERDEN LOJİSTİK
METİN GROUP ULUS. TAŞ. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
NARES ULUSLARARASI TAŞIMACILIK TİC. LTD. ŞTİ.
NAVİGA LOJİSTİK
NETA ULUSLARARASI TAŞIMACILIK DENİZCİLİK VE TİC. LTD. ŞTİ.
NOVEL ULUSLARARASI TAŞIMACILIK TEKSTİL SANAYİ TİCARET LTD. ŞTİ.
O2 LOJİSTİK YÖNETİM DANIŞMANLIK
OLIMAR LOGISTICS
OMSAN LOJİSTİK
ORİGİN LOJİSTİK TAŞIMACILIK TİCARET A.Ş.
ÖZTRANSPİR ULUSLARARASI NAK. VE TİC. LTD. ŞTİ.
REIBEL TAŞIMACILIK VE TİCARET A.Ş.
REYSAŞ
SAĞLIK GROUP LOJİSTİK
SİBEL GLOBAL LOJİSTİK
SİGMA LOGISTICS & CONTAINER
SOLMAZ GÜMRÜK MÜŞAVİRLİĞİ A.Ş.
SÜRAT LOJİSTİK A.Ş
TLS GLOBAL LOJİSTİK A.Ş.
TRANS OKYANUS DENİZCİLİK LTD. ŞTİ.
TURKMEN LOJİSTİK
U.N. RO-RO İŞLETMELERİ A.Ş.
ULUBEL NAKLİYE
ULUSOY ULUSLARARASI NAKLİYAT
UNSPED GÜMRÜK MÜŞAVİRLİĞİ VE LOJİSTİK HİZMETLERİ
UPM TRANSPORTATION
UTI TASIMACILIK LTD STI
UTS ULUSLARARASI NAKLİYAT LTD. ŞTİ.
VERA LOJİSTİK HİZMET SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
YALAVAÇ LOJİSTİK DANIŞMANLIK
YUDA YURTİÇİ DAĞITIM VE TAŞIMA
YURTBOĞA NAKLİYAT SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ.
Yurt içi ve yurt dışı lojistik için çok güzel düşünülmüş toplantı. www.yamacnakliyat.com web bağlantısında da ayrıntılı yer verilmiş lojistik sektörüne.
YanıtlaSil